Το Όρος Σινά, η Έξοδος και η Ιερά Μονή Θεοβαδίστου Όρους Σινά

Το Όρος Σινά

Οι Άγιοι Θεόδωρος και Γεώργιος, εικόνα στην Μονή Αγ. Αικατερίνης του Σινά

Το Όρος Σινά είναι ένας πολύ προσφιλής προορισμός. Χιλιάδες ταξιδιώτες θεωρούν καθήκον τους να ανεβούν στο θεοβάδιστο βουνό, το Jebel Musa, και αυτό συμβαίνει αιώνες τώρα. Καθώς ανηφορίζουμε το μονοπάτι ο ξεναγός μας βοηθά να αναγνωρίσουμε τα παρεκκλήσια, τα τεμένη και τους άλλους ιερούς τόπους. Θα μας περιγράψει τα δραματικά γεγονότα, την Φλεγόμενη Βάτο και την παρουσίαση από τον Μωυσή των Δέκα Εντολών, που ο θρύλος τοποθετεί από 3.500 μέχρι 3.200 χρόνια πριν. Δεν ανεβαίνουν όλοι στο Όρος με θρησκευτική προδιάθεση, για αρκετούς η ανάβαση είναι απλά θέμα σωματικής άσκησης, αν όμως σεβόμαστε την ιστορία του θεοβαδίστου Όρους και την αρχαία μοναστική του παράδοση, η άνοδός μας αποκτά μεγάλη πνευματική/θρησκευτική αξία.

Δεν είναι δυνατόν, βέβαια, να επισκεφθούμε όλους τους τόπους λατρείας που βρίσκονται στο Όρος, από τον ανηφορικό δρόμο, όμως, θα δούμε εκκλησίες, ξωκλήσια, τεμένη και καθαγιασμένα μέρη φωλιασμένα σε κοιλώματα ή σε κορυφές. Εδώ η Ιουδαϊκή, η Χριστιανική και η Μωαμεθανική πίστη έχουν κάτι κοινό, η Βίβλος και το Κοράνι περιγράφουν με λεπτομέρειες τα γεγονότα που έγιναν στην «Έρημο Σινά» ανάμεσα στο 1500 και το 1200 π.Χ.

Οι Τζεμπελίγια, ντόπιοι βεδουίνοι, θεωρούν και αυτοί το Όρος Σινά ως ιερό τόπο και, μετά από τόσους αιώνες διαβίωσής τους δίπλα στη Μονή, έχουν αναπτύξει στενές σχέσεις μαζί της.

Η μοναστική παράδοση πηγαίνει πίσω στον 3ο αιώνα, όταν πολλοί πρωτοχριστιανοί αναζήτησαν προστασία από τους διωγμούς της ειδωλολατρικής Ρώμης στα ιερά βουνα του νότιου Σινά. Κειμήλια από αυτούς τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους είναι ακόμα ορατά εδώ, σε αρχαία λατομεία, λιθόστρωτα μονοπάτια και σκάλες, ερημητήρια και υδραγωγούς.

Το πέρασμα της Ερυθράς θάλασσας Ιεριυσαλήμ, Βιβλιοθήκη Αρμενικού Πατριαρχείου No. 2027

Η Έξοδος

Ο Μωυσής, σύμφωνα με την παράδοση, όταν ήταν βρέφος βρέθηκε μέσα σε καλάθι που επέπλεε ανάμεσα στην παραποτάμια βλάστηση του Νείλου. Ο Φαραώ, εκείνη την εποχή, είχε διατάξει τη θανάτωση όλων των νεογέννητων αγοριών των Εβραίων, αλλά η κόρη του, που βρήκε το βρέφος, το έσωσε και το πήρε στην Αυλή του Φαραώ, δίνοντάς του το όνομα Μωυσής.
Όταν ήταν νέος, πάλι σύμφωνα με την παράδοση, ο Μωυσής καταδικάστηκε σε θάνατο, γιατί είχε επιτεθεί σε έναν εργοδηγό του Φαραώ, που είχε χτυπήσει έναν Ισραηλίτη εργάτη, και τον είχε σκοτώσει. Για να σωθεί, ο Μωυσής διέφυγε στα βουνά του Σινά, όπου και γνώρισε και νυμφεύθηκε την κόρη του ιερέα Ιοθόρ. Έζησε σαράντα χρόνια ως κτηνοτρόφος, βόσκωντας τα κοπάδια του και καθαρίζοντας την ψυχή του. Μία μέρα ο Θεός αποκαλύφθηκε στον Μωυσή με το Θαύμα της καιομένης βάτου και τον διέταξε να ελευθερώσει τα τέκνα του Ισραήλ από την αιχμαλωσία. Γεωλογικά η περιοχή είχε αρκετή γεωθερμία και διαρροή αναφλέξιμων αερίων δεν ήταν απίθανη, οπότε και η παράδοση της φλεγόμενης βάτου έχει και γεωλογική βάση.

Ο Θεός απέσυρε τα νερά της Ερυθράς θάλασσας, ώστε 6000 Ισραηλίτες να μπορέσουν να φτάσουν στην πεδιάδα κάτω από το όρος Χορέμπ (σήμερα ονομάζεται Μουσά/Ρας Σαφσααφά). Ο Μωυσής έμεινε 40 μέρες και 40 νύχτες στο Όρος Σινά, και ο Θεός του παρέδωσε δύο πέτρινες πλάκες με τις Δέκα Εντολές. Όσο ο Μωυσής έλειπε στο Όρος, ο αδελφός του Ααρών επισκέφθηκε τους Ισραηλίτες και τους κατασκεύασε ένα είδωλο, ένα χρυσό βόδι, για να του αποδίδουν λατρεία. Όταν ο Μωυσής γύρισε από το Όρος Χορέμπ, οργίστηκε τόσο πολύ όταν βρήκε τους συμπατριώτες του να προσκυνούν το είδωλο που έσπασε τις πλάκες. Επέστρεψε στο Όρος και ο Θεός τον καθοδήγησε να σκαλίσει δύο νέες πλάκες. Η παράδοση μπαίνει και σε λεπτομέρειες! Όταν, π.χ. ο Μωυσής ζήτησε από τον Θεό να του φανερωθεί, εκείνος το έκανε σε μορφή αστραπής, αλλά, για να μην τυφλωθεί ο Μωυσής από την απαστράπτουσα δόξα του, έσκαψε μία ρωγμή στον βράχο ώστε αυτός να προστατευτεί μέσα σε αυτήν.

Ο Μωυσής, με αναπτερωμένο το ηθικό του, ξανακατέβηκε από το βουνό με τις νέες πλάκες και με οδηγίες από τον Θεό να οδηγήσει τον λαό στη Γη Χαναάν (περίπου το σημερινό Ισραήλ). Οι Ισραηλίτες έχτισαν την Κιβωτό της Διαθήκης, όπου μέσα της φύλαξαν τις πλάκες με τις Δέκα Εντολές. Οι Δέκα Εντολές του Θεού έγιναν η βάση της Ιουδαϊκής και της Χριστιανικής θρησκείας, όπως και της κοινωνικής οργάνωσης των λαών που πίστευαν σε αυτές.

Η Ιερά Μονή Θεοβαδίστου Όρους Σινά

Η Ιερά Μονή Θεοβαδίστου Όρους Σινά, η γνωστή και αλλιώς ως Μονή της Αγίας Αικατερίνης, κτίστηκε κατά διαταγήν του αυτοκράτορα

Ιερά Μονή Θεοβαδίστου Όρους Σινά

Uri Juda, Creative Commons Attribution ShareAlike 3.0

Ιουστινιανού, μεταξύ του 527 και 565. Κτίστηκε στο σημείο που κατά την παράδοση πιστευόταν πως υπήρχε η Καιόμενη Βάτος, όπου και υπάρχει παρεκκλήσι. Βρίσκεται σε ένα πολύ εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον και διαθέτει ανεκτίμητους θησαυρούς τέχνης, που περιλαμβάνουν αραβικά μωσαϊκά, ελληνικές και ρωσικές εικόνες, δυτικές ελαιογραφίες, πίνακες σε κερί, θαυμάσια ιερατικά ποικίλματα, δισκοπότηρα, ιερά κειμήλια μαρμάρινα και από σμάλτο, λειψανοθήκες, συμπεριλαμβανόμενης μίας δωρισμένης από τον Τσάρο Αλέξανδρο τον Β’ τον 19ο αιώνα και άλλης μίας, αφιερώματος της Αυτοκράτειρας Αικατερίνης της Ρωσίας τον 17ο αιώνα. Ίσως μεγαλύτερης πολιτιστικής αξίας είναι η συλλογή των ιερατικών χειρογράφων, μία από τις πιο πλούσιες στον κόσμο! Περίπου 4500 τόμοι σε Ελληνικά, Αραμαϊκά, Αρμενικά, Εβραϊκά, Σλαβικά, Συριακά, Γεωργιανά και άλλες γλώσσες.

Η Ιερά Μονή έχει πραγματικά πλούσια ιστορία! Τόσο πλούσια που οι ταξιδιώτες που φθάνουν τελικά εδώ ανακαλύπτουν ένα από τα κρυφά διαμάντια της απόλαυσης του να ταξιδεύεις. Αποκλήθηκε η παλαιότερη εν λειτουργία χριστιανική Mονή στον κόσμο και η μικρότερη Επισκοπή. Το παρεκκλήσι που είναι κτισμένο στο σημείο της Καιομένης Βάτου κτίστηκε αρχικά κατά διαταγήν της Αυτοκράτειρας Ελένης, μητέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου, αλλά, όπως αναφέρθηκε, αυτή καθεαυτή η Μονή κτίστηκε από τον Ιουστινιανό, για να προστατευθούν οι μοναχοί της περιοχής και για να τιμήσει το σημείο της Καιομένης Βάτου. Η Αγία Αικατερίνη, της οποίας το σώμα αναφέρεται ότι μεταφέρθηκε από αγγέλους, βρέθηκε 500 χρόνια αργότερα στην κορυφή ενός βουνού που σήμερα έχει το όνομά της. Το σώμα της φυλάσσεται σε μαρμάρινη λάρνακα στην Βασιλική.

Η Μονή έχει επίσης και θαυμάσια οχύρωση, με γρανίτινα τείχη ύψους 8 έως 35 μέτρων, και περιβάλλεται από κήπους και κυπαρίσσια. Πριν από τον 20ο αιώνα, η μοναδική είσοδος στην Μονή ήταν ένα μικρό άνοιγμα σε ύψος 10 μέτρων από το έδαφος, όπου άνθρωποι και προμήθειες ανέβαιναν με σύστημα τροχαλιών. Με τον ίδιο τρόπο κατέβαιναν και προμήθειες προς τους νομάδες. Άντεξε σε πάμπολλες επιθέσεις κατά τους 14 αιώνες της ζωής της, παρέμεινε άπαρτη, γι’ αυτό και μπορεί σήμερα να διαθέτει τέτοιο πλούτο αντικειμένων εκκλησιαστικής, και όχι μόνο, τέχνης.