Νίσυρος ...περισσότερα για τη Νίσυρο

Τους άνδρες απ’ την Νίσυρον, την Κάρπαθον, την Κάσον,
και απ’ τες Καλύδνες και απ’ την Κων την πόλιν του Ευρυπύλου
εδιοικούσε ο Άντιφος και ο Φείδιππος, βλαστάρια
του βασιλέως Θεσσαλού, του γόνου του Ηρακλέους.
Κι είχαν τριάντα βαθουλά κατόπι τους καράβια.

(Ομήρου Ιλιάδα, Ραψωδία Β' Μετάφραση Ιάκωβου Πολυλά)

Η Ιστορία της Νισύρου είναι παρόμοια με αυτήν των γειτονικών της νησιών, αλλά η μυθολογία της είναι ενδιαφέρουσα. Η ιδιαίτερη φύση της Νισύρου επέβαλλε στους αρχαίους να δημιουργήσουν, όπως και παντού αλλού, ένα μυθολογικό πλαίσιο στο οποίο θα εντασσόταν. Λοιπόν, σύμφωνα με αυτήν, ο Ποσειδώνας, βοηθώντας τον Δία στη μάχη του με τους Τιτάνες, κυνήγησε τον τρομερό γίγαντα Πολυβώτη μέχρι την Κω, όπου και με την τρίαινά του έκοψε ένα ολόκληρο κομμάτι του νησιού. Κάτω από αυτό το κομμάτι έθαψε τον Πολυβώτη. Ο βράχος αυτός που κόπηκε από την Κω έγινε η Νίσυρος που παγίδεψε για πάντα τον γίγαντα από κάτω της. Ο Πολυβώτης δεν σκοτώθηκε, αλλά, κάθε τόσο, αγκομαχώντας, σειόμενος και με σφυριχτή ανάσα προσπαθεί να ελευθερωθεί. Αν αυτές δεν είναι επιτυχημένες μεταφορές των δράσεων του ηφαιστείου, τότε ποιές είναι; Ο κρατήρας του ηφαιστείου νομιζόταν πως είναι το στόμα του παγιδευμένου Τιτάνα.

Και πραγματικά! Περίπου στο κέντρο του νησιού, το ηφαίστειο έχει όψη που τρομάζει. Σε τοπίο περισσότερο σεληνιακό παρά γήινο, ο κεντρικός κρατήρας, με διάμετρο 260 μέτρα και βάθος 30, περιτριγυρίζεται από αποθέσεις θείου, βασάλτη και της λίγης βλάστησης που παράξενο πώς, αντέχει στο εχθρικό αυτό περιβάλλον και ετοιμάζει το έδαφος για την επικράτηση και άλλων μορφών ζωής. Με αρκετή τόλμη και, απαραίτητα, χοντρόσολες δερμάτινες μπότες, γιατί το έδαφος είναι καφτό, μπορούμε να κατεβούμε μέσα στον κρατήρα. Αν έχουμε διαβάσει Βερν, και "Το Ταξίδι του στο Κέντρο της Γης", θα τον θυμηθούμε: υδρατμοί και θειούχα αέρια εκτοξεύονται πότε-πότε από το εσωτερικό του κρατήρα, δείχνοντάς μας πως το ηφαίστειο είναι ενεργό! Η πρώτη του έκρηξη καταγράφεται γύρω στο 600 π.Χ. και η τελευταία το 1873. Υπάρχουν ξεναγούμενες περιηγήσεις στον κρατήρα, αλλά μπορεί κανείς να πάει και με την παρέα του, και στον κύριο και στους άλλους δύο δευτερεύοντες κρατήρες, λίγο πιο βόρεια. Υπάρχει καλά στρωμένος δρόμος που οδηγεί από το Μανδράκι στο στόμιο του ηφαιστείου.

Μια και φτάσαμε ως εδώ, ας προχωρήσουμε νότια ακολουθώντας τον δρόμο, για να φτάσουμε στη Νικιά, όμορφο χωριό στα νότια της Νισύρου. Με ασβεστωμένα σπίτια και σε ύψος περίπου 400 μέτρων, έχει θέα από τη μια στον κρατήρα και από την άλλη στο μπλε του Αιγαίου και την κοντινή Τήλο. Λιγότεροι από 100 οι κάτοικοι του χωριού, αλλά μπορούμε να πάρουμε αναψυκτικά και κρύο νεράκι. Εδώ κοντά είναι και το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, με πολύ όμορφες τοιχογραφίες. Γυρίζοντας πίσω, προς το Μανδράκι, άλλη έκπληξη μας περιμένει: υπάρχει και άλλο Μοναστήρι, της Παναγιάς Κυράς, 450 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, με καταπληκτική θέα. Πάλι στο δρόμο της επιστροφής, θα περάσουμε και από το σχεδόν εγκαταλειμμένο χωριό Εμποριός, με θέα, (πού αλλού;) στο ηφαίστειο.

Η δημοσιά τώρα οδηγεί βόρεια και μας φέρνει στο ψαροχώρι - θέρετρο Πάλοι. Στους Πάλους θα βρούμε ταβέρνες, καταλύματα και λίγα μπαράκια. Έχει παραλία αμμώδη, αλλά, ακολουθώντας το δρόμο ανατολικά, θα βρούμε και άλλη καλύτερη. Η άσφαλτος σταματά και ο χωματόδρομος οδηγεί στον ορμίσκο Λιες. Ούτε εδώ σταματά, όμως, η περιπέτεια. Ακολουθώντας κι’ άλλο το δρόμο προς τα νότια, φτάνουμε στην Παχιά Άμμο, αλλά πολύ παχιά, μιλάμε, γιατί έχει αμμοθίνες. Ανάμεσα στους Πάλους και στο Μανδράκι υπάρχει και άλλη παραλία, η Άσπρη Άμμος, όχι μακριά από τα θερμά λουτρά στα Λουτρά. Σε απόσταση περιπάτου από το Μανδράκι υπάρχει και άλλη παραλία, τα Χοχλάκια, με μαύρες κροκάλες (στρογγυλεμένα βότσαλα που, περνώντας ανάμεσά τους το κύμα, κάνει αυτόν τον χαρακτηριστικό ήχο που, ονοματοποιητικά, βάφτισε και την παραλία).