Ιστορία της Αρχαίας Επιδαύρου

Ιλιάδας Β
Κατάλογος των Καραβιών
Μετάφραση: Όλγα Κομνηνού-Κακριδή

Και εκείνοι που είχαν το Άργος και την περιτειχισμένη
Τύρινθα, την Ερμιόνη και την Ασίνη, που έχουν βαθύ κόλπο,
την Τροιζήνα και τις Ηιόνες και την Επίδαυρο με τα αμπέλια,
και ίσοι γιοί των Αχαιών είχαν την Αίγινα και την
Μάσητα, σ' αυτούς ήταν αρχηγοί ο βροντόφωνος Διομήδης
και ο Σθένελος, ο γιος του ένδοξου Καπανέα· μαζί μ' αυτούς
τρίτος πήγαινε ο Ευρύαλος, ο ισόθεος άντρας,
ο γιος του βασιλιά Μηκιστέα, του γιου του Ταλαού.
Σ' όλους μαζί αρχηγός ήταν ο βροντόφωνος Διομήδης,
και μαζί μ' αυτούς ακολουθούσαν ογδόντα μαύρα καράβια.

Οι ρίζες της Επιδαύρου χάνονται στην αχλύ του χρόνου.  Η προστατευμένη της περιοχή και το φυσικό της περιβάλλον, η ομορφιά του τοπίου και η ευφορία του εδάφους της προσέλκυσαν όχι μόνο τον Άνθρωπο αλλά και τους Θεούς!  Εδώ χτίστηκε το πιο λαμπρό ιερό του Ασκληπιού.  Άλλος ένας από τους πολλούς πυρήνες όπου αναπτύχθηκε ο Ελληνικός πολιτισμός ήταν εδώ.

Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν οι Κάρες.  Αργότερα εμφανίστηκαν οι Δωριείς.  Η πόλη είχε συμμετοχή στον Τρωικό πόλεμο, πολέμησε εναντίον των Περσών στις Πλαταιές και τη Σαλαμίνα και τοποθετήθηκε στην πλευρά των Σπαρτιατών κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο.  Άξιοι ναυτικοί και έμποροι, οι κάτοικοι της Επιδαύρου ίδρυσαν αποικίες και ύψωσαν την πόλη τους σε αξιοσημείωτα επίπεδα προόδου.  Ο πολιτισμός τους ήρθε στο φως από ανασκαφές στην μικρή χερσόνησο που χωρίζει στα δύο τον κόλπο της Επιδαύρου, την επονομαζόμενη σήμερα από τους ντόπιους «Νησί».  Απομεινάρια της ακρόπολης με ρωμαϊκά τείχη, ερείπια ενός παλατιού και σπιτιών, κίονες από ένα Δωρικό ναό και , εκεί κοντά, τάφοι Μυκηναϊκοί.  Κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, όχι σε μεγάλο βάθος, φαίνεται ένα τμήμα της αρχαίας πόλης που ο Ποσειδώνας θέλησε να κάνει δικό του. 

Πάντως, το κόσμημά της βρίσκεται στην δυτική πλευρά της χερσονήσου και είναι το αρχαίο της θέατρο (φωτογραφία).  Το «Μικρό» όπως βαφτίστηκε για να διακρίνεται από το «Μεγάλο» στο Ιερό του Ασκληπιού, «η Αχιβάδα του Σαρωνικού», όπως αποκαλείται από πολλούς.  Χτισμένο τον 4ο αιώνα π.Χ. ήταν αφιερωμένο στον Διόνυσο, αλλά για πολλούς αιώνες ήταν θαμμένο κάτω από 6 μέτρα χώμα.  Οι αρχαιολόγοι άρχισαν τις ανασκαφές το 1971 και σήμερα, κομψοτέχνημα με τις 6000 πέτρινες θέσεις του, όχι μόνο δοξάζει τα επιτεύματα των δημιουργών του, αλλά φιλοξενεί από το 1995 μαγικές μουσικές καλοκαιρινές βραδιές και, για πρώτη φορά το 2005, και μία θεατρική παράσταση.  Αν οι παραστάσεις του Φεστιβάλ Επιδαύρου, στο «μεγάλο» θέατρο, συγκεντρώνουν την αφρόκρεμα του Πνεύματος παγκοσμίως, στο «μικρό» πρέπει να είναι κανείς παρών για να μπορέσει να ζήσει την μοναδική εμπειρία της ταύτισης του εαυτού με την Τέχνη και τη Φύση, ταύτιση που γίνεται δυνατή λόγω των μικρών διαστάσεων του θεάτρου.  Για μας τους Έλληνες ακόμα μια ταύτιση είναι δυνατή: πέρα από αρχαιοπληξίες και κακώς εννοούμενους ελληνοκεντρισμούς, η αίσθηση του ότι είμαστε άλλος ένας κρίκος της διαιώνιας ανθοφορίας του Ελληνικού πολιτισμού σ’ αυτόν τον τόπο, σ’ αυτό το ίδιο θέατρο, σ’ αυτήν την ίδια πέτρινη κερκίδα, αποτελεί, για τα «αγνά πνεύματα», εμπειρία φωτός, εμπειρία ζωής.