Μυκονιάτικα διαμάντια

Μυκονιάτικα Διαμάντια

• Η Μητριαρχία στο νησί επικράτησε γιατί οι άντρες τον περισσότερο καιρό έλειπαν μακριά για πόλεμο, ψάρεμα ή πειρατεία!  Η απουσία τους ήταν τόσο παρατεταμένη, που οι γυναίκες έπρεπε να τα καταφέρνουν μόνες τους και με τα ζώα, τα χωράφια και το σπίτι, επιπλέον της ανατροφής των παιδιών.  Ακόμα και σήμερα, ο άνδρας μόνο φαινομενικά κάνει κουμάντο, και σπάνια παίρνονται αποφάσεις χωρίς την σύμφωνη γνώμη της γυναίκας του!

• Η Ιερά Μονή της Παναγίας της Τουρλιανής στην  Άνω Μερά είναι από τα αρχαιότερα μοναστήρια του Αιγαίου, κτισμένο το 1580.  Έχει ένα από τα πιο όμορφα, αν όχι ΤΟ πιο όμορφο, από τα τέμπλα του Αιγαίου.  Σκαλίστηκε στην Φλωρεντία με τεχνοτροπία ιταλικού μπαρόκ το 1767-1774.  Περιέχει επίσης μαρμάρινη κολυμπήθρα από τον 18ο αιώνα.  Η εικόνα της Παναγιάς, σύμφωνα με την παράδοση, είναι ένα από τα τελευταία έργα του Απόστολου Λουκά.  Είναι αγιογραφημένη όχι σε ξύλο, παρά σε πλάκα φτιαγμένη από μίγμα κεριού και μασημένης Χιώτικης μαστίχας και λατρεύεται για τις θαυματουργές της δυνάμεις.

• Ένα από τα πλουσιότερα Ναυτικά Μουσεία στις Κυκλάδες είναι αυτό που βρίσκεται μέσα στην πόλη της Μυκόνου.  Εδώ υπάρχει όλη η ναυτική παράδοση της Μεσογείου, από τις πρώτες σχεδίες με φουσκωμένα τομάρια ζώων που διέσχιζαν τις εκβολές του Νείλου, μέχρι και μετά την έλευση του ατμού.  Στην αυλή του υπάρχει ένας παλιός φάρος.

• Υπάρχουν τουλάχιστον 365 εκκλησίες και ξωκλήσια στη Μύκονο, και όλο και χτίζονται περισσότερα.  Τα περισσότερα είναι τάματα από ναυτικούς που γύριζαν ζωντανοί από τα επικίνδυνα ταξίδια τους, τους 17ο και 18ο αιώνες.  Μέσα στους χοντρούς τοίχους των εκκλησιών αυτών σκάβονται κρύπτες, όπου τοποθετούνται τα οστεοφυλάκια με τα οστά νεκρών των οικογενειών που το εκκλησάκι είναι στην ιδιοκτησία τους.  Η κρύπτη καλύπτεται με μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματα των νεκρών.

• Στη Μύκονο υπάρχει βεβαιωμένη παρουσία του Ανθρώπου ήδη από την 7η χιλιετία π.Χ.  Υπάρχει επίσης ένας θολωτός Μυκηναϊκός τάφος στο χώρο πίσω από ένα ξενοδοχείο!  Νεολιθικοί οικισμοί βρίσκονται σε αρκετά σημεία σε όλο το νησί.  Βρίσκονται μόνο σε ίχνη, γιατί η έλλειψη ποτάμιων προσχώσεων από τη μία, και η συνεχής ανακύκλωση των παλαιών δομικών υλικών από την άλλη, δεν επέτρεψαν τη διάσωση των αρχαίων κτισμάτων.

• Το κοντινό νησί της Δήλου ήταν το πιο σπουδαίο θρησκευτικό κέντρο στο Αιγαίο κατά την αρχαιότητα, και χρονολογείται στην τρίτη χιλιετία π.Χ.  Είναι τόσα πολλά αυτά που πρέπει να δούμε σ’ αυτό το νησί (διαθέτει άλλωστε τον μεγαλύτερο αρχαιολογικό χώρο σε όλη την Ευρώπη!) που χρειάζονται περισσότερες από μία επισκέψεις για να πούμε πως πήραμε μια έστω ιδέα γι’ αυτόν τον απίστευτα καλοδιατηρημένο αρχαιολογικό χώρο.  Σήμερα το νησί φυλάσσεται καλά, ώστε να μη μπορεί πλέον να απομακρυνθεί απ’ αυτό ούτε μια μικρή πέτρα.  Είναι επισκέψιμο αυστηρά μέχρι τις 3 μμ, ούτε ιδιωτικά γιωτ δεν επιτρέπεται να αγκυροβολήσουνε κοντά στις ακτές του τη νύχτα.  Μόνο πλοία με ειδική άδεια, με βάση τη Μύκονο, και επαγγελματίες ξεναγοί, μπορούν να φέρνουν επισκέπτες στη Δήλο.

• Η Μαντώ Μαυρογένους, τοπική ηρωίδα της Επανάστασης του 1821, ξόδεψε όλη της την περιουσία για να ναυπηγήσει, να εξοπλίσει και να επανδρώσει ένα στολίσκο πλοίων που έβαλε στην υπηρεσία του Αγώνα.  Αργότερα, κατά τη διάρκεια του ξεσηκωμού, όταν τουρκικό εκστρατευτικό σώμα αποβιβάστηκε στη Μύκονο, μπήκε επικεφαλής ενός «στρατού» αμούστακων παιδιών και ημίγυμνων γυναικών, όσων είχαν δηλαδή απομείνει στο νησί μετά την αποχώρηση όλων των ανδρών για να πολεμήσουν, και, με όπλο τον αιφνιδιασμό των Τούρκων από την επίθεση εναντίον τους τέτοιου «στρατού», απέκρουσε την απόβαση.  Προς τιμήν της στο παρελθόν είχε κοπεί νόμισμα δύο δραχμών με τη μορφή της.  Σήμερα, για να τιμηθεί η συνεισφορά της, ένα άγαλμά της έχει στηθεί στο παλιό λιμάνι, στη μέση της πλατείας Μαντώς, που οι ξένοι την ονομάζουν Πλατεία των Ταξί!

• Ενώ η Μύκονος φαίνεται το καλοκαίρι σχεδόν χωρίς καθόλου ποώδη φυτά, έχει μία από τις πλουσιότερες χλωρίδες του Αιγαίου.  Αυτό είναι φανερό την Άνοιξη, όταν τα αγριολούλουδα σκεπάζουν σαν σεντόνι όλο το νησί. Το καλοκαίρι, Μυκονιάτες κατεβαίνουν με γαϊδουράκια στο παλιό λιμάνι, αλλά και στην πόλη, και πωλούν λουλούδια και ζαρζαβατικά που έχουν καλλιεργήσει στους κήπους τους.

• Ο Απόλλων, ο θεός του φωτός, γεννήθηκε στη Δήλο.  Αργότερα, το νησί ανακηρύχτηκε ιερό και έγινε «κάθαρση».  Απομακρύνθηκαν όλοι οι νεκροί και απαγορεύτηκε, με αυστηρό νόμο, να πεθαίνει κανείς ή να γεννιέται στο νησί.  Στα πλαίσια της κάθαρσης, πολλά  σπαράγματα τάφων αποτέθηκαν στην Ρήνεια, που λέγεται και Μεγάλη Δήλος. Εκεί, πέντε λεπτά με καΐκι, μεταφέρονταν και οι ετοιμόγεννες γυναίκες, όπως και οι ετοιμοθάνατοι.

• Ο γιος του Απόλλωνα λεγόταν Αίνιος.  Ο Αίνιος νυμφεύθηκε μιαν ανηψιά του Διόνυσου, την Ρυώ της Ζάρυκος και από την ένωσή τους γεννήθηκε ο Μύκονος.  Αυτός, σύμφωνα με μία εκδοχή, έδωσε το όνομά του στο νησί!  Ο μύθος αυτός μας αρέσει: είναι γοητευτικό να ξέρουμε πως ο μύθος, με το να ονοματίζει το νησί από ένα συγγενή του Απόλλωνα, θεού του Φωτός, και του Διόνυσου, θεού του γλεντιού, πρόβλεψε την εξέλιξη του νησιού σε αυτό που είναι σήμερα.  Νησί του ήλιου και της διασκέδασης.

• Οι Μυκονιάτες ήταν πολύ φτωχοί στην αρχαιότητα, παρ' όλη τη γειτνίαση του νησιού τους με την πάμπλουτη Δήλο.  Στην Αθήνα, σε μια περίπτωση που ο Περικλής είχε εμφανιστεί απρόσκλητος σε ένα δείπνο, οι εχθροί του τον κατηγόρησαν πως "πήγε σαν Μυκονιάτης"!  Αυτή η παρατήρηση περιγράφει την οικονομική κατάσταση των Μυκονιατών καλύτερα απ' ό,τι στηλιτεύει την αδιακρισία του Περικλή.  Τα πράγματα δεν είχαν αλλάξει πολύ μέχρι το τέλος του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, οπότε η Μύκονος έγινε τόπος συγκέντρωσης του παγκόσμιου τζετ σετ.