Mε την πατρίδα τους δεμένη στα πανιά και τα κουπιά στον άνεμο κρεμασμένα
Oι ναυαγοί κοιμήθηκαν ήμεροι σαν αγρίμια νεκρά μέσα στων σφουγγαριών τα σεντόνια...
Οι πρώτοι δύο στίχοι από την "Αμοργό" του Νίκου Γκάτσου
Το κύριο λιμάνι του νησιού είναι τα Κατάπολα, τη νοτιοδυτική ακτογραμμή της Αμοργού, λίγο κάτω από το κέντρο της. Είναι ένα πολύ καλό φυσικό λιμάνι - το καλύτερο των Κυκλάδων – με τρεις ξεχωριστούς οικισμούς να συναποτελούν την πόλη. Εδώ υπάρχουν ταβέρνες, μπαρ και καταλύματα ισομοιρασμένα ανάμεσα στους τρεις οικισμούς., τα Κατάπολα, το Ξυλοκερατίδι και τι Ραχίδι. Η περιοχή του λιμανιού είναι κατοικημένη αδιάλλειπτα τα τελευταία 6000 χρόνια. Εδώ θα βρείτε τον Ιερό Ναό της Παναγιάς της Καταπολιανής, χτισμένο πάνω (και από) τα ερείπια ενός αρχαίου ναού του Απόλλωνα. Μια σειρά από μαγευτικές παραλίες υπάρχουν στα νοτιοδυτικά του λιμανιού, όλες εύκολα προσβάσιμες με τα πόδια: Το Κάτω Ακρωτήρι, το Μαλτέζι, οι Πλάκες, οι Τρεις Ιεράρχες, ο Αη Παντελεήμονας, οι Φοινικιές, ο Τυροκόμος, και οι Άγιοι Σαράντα.
Από τα Κατάπολα μπορούμε να πάρουμε το λεωφορείο για να κάνουμε τα 5 χιλιόμετρα μέχρι την πρωτεύουσα του νησιού, τη Χώρα Αμοργού. Ο δρόμος είναι στρωμένος και, καθώς ανεβαίνουμε μέχρι το υψόμετρο των 320 μέτρων, η θέα προς τη θάλασσα νοτιοανατολικά είναι συγκλονιστική. Την ίδια λίγο-πολύ θέα έχουμε και από τη Χώρα. Η ίδια η Χώρα είναι όμορφη και γραφική, γεμάτη από καλντερίμια, ανεμόμυλους, σκαλιά, και μας δημιουργεί ένα συναίσθημα πως ταξιδέψαμε απότομα πίσω στο παρελθόν. Έχει ρυμοτομία μεσαιωνικού burg και βρίσκεται ακριβώς στο μέσο του νησιού, γύρω από το «απαραίτητο» βενετσιάνικο κάστρο, χτισμένο από την οικογένεια των Γκίζι το 1290. Η Χώρα έχει πολλούς όμορφους ναούς, μεγάλους και μικρούς, όπως, άλλωστε, και παντού αλλού στο Αιγαίο. Έχει όμως και το μικρότερο εκκλησάκι στην Ελλάδα, τον Αη Φανούρη, που χωρά μόνο τρία άτομα! Η εξερεύνηση της Χώρας θα μας φέρει μπροστά σε πολλά αξιοθέατα και όχι μόνον! Έχει και καλές ταβέρνες, μπαράκια, καφενεία, καταστήματα αναμνηστικών, και κάποια ενοικιαζόμενα καταλύματα. Μπορείτε να περπατήσετε μέχρι τη μικρή παραλία της Αγ. Άννας, αλλά όχι για καθημερινό μπάνιο, γιατί απέχει περίπου τρία τέταρτα. Από εκεί έχετε απέναντί σας την καταπληκτική θέα της Μονής της Χοζοβιώτισσας «καρφωμένης» στο βράχο. Για καθημερινό μπάνιο, αν μένετε στη Χώρα, υπάρχουν λεωφορεία για τις παραλίες πέρα από τα Κατάπολα και γύρω από την Αρκεσίνη.
Στο Μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας φτάνουμε με τα πόδια ή με λεωφορείο. Αν η ηλικία μας το επιτρέπει, η πορεία προς τη Μονή θα μας προσφέρει εικόνες που θα μας συντροφέψουν για όλη μας τη ζωή. Δεν νοείται φωτογραφία της Αμοργού χωρίς το απίστευτο αυτό οικοδόμημα, ακόμα και στις φωτογραφίες που απουσιάζει, κάπως η συμμετοχή του θεωρείται αυτοδίκαια υπαρκτή! Από τα πιο ενδιαφέροντα αρχιτεκτονήματα στης Ελλάδα, χτίστηκε το 1017 από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό και σχεδιάστηκε να στεγάζει 50 μοναχούς. Σήμερα παραμένουν εδώ ελάχιστοι, φρουροί ακοίμητοι των πολιτιστικών θησαυρών που φυλάσσονται στη μονή, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και η εικόνα της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας. . Το εκπληκτικό αυτό οικοδόμημα έχει ύψος οκτώ ορόφων και είναι χτισμένο κολλητά στην σχεδόν κατακόρυφη επιφάνεια του γκρεμού, σε ύψος 300 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Οι περισσότερες φωτογραφίες αυτού του απίστευτου θαύματος παίρνονται από τη θάλασσα, γιατί σε αυτές φαίνεται το μοναστήρι να είναι κολλημένο σα στρείδι στο βράχο της Αμοργού. Και από μέσα από το μοναστήρι, όμως, όπως και από το μονοπάτι που το προσεγγίζει, οι φωτογραφίες του απέραντου γαλάζιου είναι εκπληκτικές. Δε βρέθηκε όμως ακόμα φωτογράφος που να έχει πετύχει το ακατόρθωτο: να βγάλει φωτογραφίες που να είναι εφάμιλλες της εμπειρίας του να είναι κανείς εκεί!
Βορειοανατολικά από τα Κατάπολα βρίσκεται το δεύτερο λιμάνι της Αμοργού, η Αιγιάλη. Είναι πανέμορφο χωριό με εξαιρετικές παραλίες. Σήμερα α δρόμος προς την Αιγιάλη είναι σε καλή κατάσταση, δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Παλιά, ήταν ευκολότερο να φτάσεις στην Αιγιάλη με καΐκι, παρά οδικά! Η Αιγιάλη έχει αναπτύξει υποδομή θέρετρου αρκετά υψηλού επιπέδου. Καταλύματα, ταβέρνες, μπαρ και λίγη νυχτερινή ζωή. Από εδώ μπορείτε να κάνετε έναν εξαιρετικό περίπατο (ή και να πάρετε το λεωφορείο!) για να ανεβείτε σε δύο πανέμορφα χωριουδάκια, τα Θολάρια και τη Λαγκάδα. Για να κάνει τις τύψεις των ...τεμπέληδων μεγαλύτερες, το μονοπάτι προς τα εκεί είναι πανέμορφο και λιθόστρωτο! (φωτογραφία αριστερά). Αν πεινάσετε, μπορείτε να φάτε σε οποιοδήποτε από τα δύο χωριά. Από τη Λαγκάδα μπορείτε να περπατήσετε στην εκκλησία (του 5ου αιώνα) του Θεολόγου, όπως και μέχρι του πρόποδες του ξηλότερου βουνού της Αμοργού, του όρους Κρίκελλος, ύψους 825 μέτρων. Πάλι ξεκινώντας από την Αιγιάλη, αλλά πηγαίνοντας νότια, μπορούμε να εξερευνήσουμε το τρίτο οχυρό χωριό της περιοχής, το χωριό Ποταμός. Έχει και αυτό παραδοσιακή αρχιτεκτονική και η θέα του Αιγαίου από αυτό είναι εντυπωσιακή, ειδικά το ηλιοβασίλεμα. Αν ψάχνουμε για παραλίες, η δυσκολία είναι ποιά από τις πολλές καλές να διαλέξουμε, ακόμα και αυτή μέσα στην Αιγιάλη είναι καταπληκτική! Αν περπατήσουμε βόρεια, θα συναντήσουμε πολλές μικρές παραλίες, με άμμο ή βότσαλο, αλλά χωρίς δυνατότητα να φάμε, πρέπει να έχουμε προνοήσει να έχουμε πρόχειρο φαγητό μαζί μας. Αν, μετά από περπάτημα 20 λεπτών, φτάσουμε στην παραλία του Λεβροσού, μπορεί να συναντήσουμε γυμνιστές. Στην ίδια παραλία φτάνουμε και με καΐκι.
Γυρίζοντας στα Κατάπολα, μπορεί να σας έλθει η όρεξη να πεταχτείτε μέχρι το ακατοίκητο νησάκι Νικουριά, απέναντι από την Αμοργό. Παλιότερα ήταν μέρος απομόνωσης των λεπρών και ακόμα πιο παλιά, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, στη Νικουριά λειτουργούσε το νομισματοκοπείο των τριών αρχαίων πόλεων (Μινώα, Αιγιάλη και Αρκεσίνη)! Περνάτε με καΐκι, που πάει μόνο το καλοκαίρι. Έχει εξαιρετικές παραλίες για μπάνιο αλλά και για ψαροντούφεκο. Όμως, και εδώ, θα πρέπει να έχετε φροντίσει για το κολατσιό σας και για το νερό σας.
ξεχωριστούς οικισμούς να συναποτελούν την πόλη. Εδώ υπάρχουν ταβέρνες, μπαρ και καταλύματα ισομοιρασμένα ανάμεσα στους τρεις οικισμούς., τα Κατάπολα, το Ξυλοκερατίδι και τι Ραχίδι. Η περιοχή του λιμανιού είναι κατοικημένη αδιάλλειπτα τα τελευταία 6000 χρόνια. Εδώ θα βρείτε τον Ιερό Ναό της Παναγιάς της Καταπολιανής, χτισμένο πάνω (και από) τα ερείπια ενός αρχαίου ναού του Απόλλωνα. Μια σειρά από μαγευτικές παραλίες υπάρχουν στα νοτιοδυτικά του λιμανιού, όλες εύκολα προσβάσιμες με τα πόδια: Το Κάτω Ακρωτήρι, το Μαλτέζι, οι Πλάκες, οι Τρεις Ιεράρχες, ο Αη Παντελεήμονας, οι Φοινικιές, ο Τυροκόμος, και οι Άγιοι Σαράντα.
Βορειοανατολικά από τα Κατάπολα βρίσκεται το δεύτερο λιμάνι της Αμοργού, η Αιγιάλη. Είναι πανέμορφο χωριό με εξαιρετικές παραλίες. Σήμερα α δρόμος προς την Αιγιάλη είναι σε καλή κατάσταση, δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Παλιά, ήταν ευκολότερο να φτάσεις στην Αιγιάλη με καΐκι, παρά οδικά! Η Αιγιάλη έχει αναπτύξει υποδομή θέρετρου αρκετά υψηλού επιπέδου. Καταλύματα, ταβέρνες, μπαρ και λίγη νυχτερινή ζωή. Από εδώ μπορείτε να κάνετε έναν εξαιρετικό περίπατο (ή και να πάρετε το λεωφορείο!) για να ανεβείτε σε δύο πανέμορφα χωριουδάκια, τα Θολάρια και τη Λαγκάδα. Για να κάνει τις τύψεις των ...τεμπέληδων μεγαλύτερες, το μονοπάτι προς τα εκεί είναι πανέμορφο και λιθόστρωτο! (φωτογραφία αριστερά). Αν πεινάσετε, μπορείτε να φάτε σε οποιοδήποτε από τα δύο χωριά. Από τη Λαγκάδα μπορείτε να περπατήσετε στην εκκλησία (του 5ου αιώνα) του Θεολόγου, όπως και μέχρι του πρόποδες του ξηλότερου βουνού της Αμοργού, του όρους Κρίκελλος, ύψους 825 μέτρων. Πάλι ξεκινώντας από την Αιγιάλη, αλλά πηγαίνοντας νότια, μπορούμε να εξερευνήσουμε το τρίτο οχυρό χωριό της περιοχής, το χωριό Ποταμός. Έχει και αυτό παραδοσιακή αρχιτεκτονική και η θέα του Αιγαίου από αυτό είναι εντυπωσιακή, ειδικά το ηλιοβασίλεμα. Αν ψάχνουμε για παραλίες, η δυσκολία είναι ποιά από τις πολλές καλές να διαλέξουμε, ακόμα και αυτή μέσα στην Αιγιάλη είναι καταπληκτική! Αν περπατήσουμε βόρεια, θα συναντήσουμε πολλές μικρές παραλίες, με άμμο ή βότσαλο, αλλά χωρίς δυνατότητα να φάμε, πρέπει να έχουμε προνοήσει να έχουμε πρόχειρο φαγητό μαζί μας. Αν, μετά από περπάτημα 20 λεπτών, φτάσουμε στην παραλία του Λεβροσού, μπορεί να συναντήσουμε γυμνιστές. Στην ίδια παραλία φτάνουμε και με καΐκι.