Ελευθεραί - Το αρχαίο φρούριο των Ελευθερών
Στη θέση που σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη βρισκόταν η αρχαία πόλη των Ελευθερών, διασώζεται σήμερα μεγάλο φρούριο που από τον τοπικό πληθυσμό αποκαλείται Γυφτόκαστρο.
Ο αρχαιολογικός χώρος των Ελευθερών στην παλαιά Εθνική οδό Αθηνών - Θηβών, αμέσως βόρεια της διασταύρωσης προς Βίλλια, περιλαμβάνει τμήμα πεδινής έκτασης και τον βραχώδη λόφο όπου δεσπόζει το αρχαίο φρούριο.
Η επιτελική θέση του φρουρίου στην εσχατιά της αθηναϊκής γης, θέση που ελέγχει το στενό πέρασμα Αθηνών - Θηβών και εποπτεύει τον κάμπο της Οινόης, θεωρήθηκε από τους Αθηναίους απαραίτητη στον αμυντικό σχεδιασμό της Αττικής.
Σύμφωνα με την παράδοση οι Ελευθερές ιδρύθηκαν από το Διόνυσο που είχε γεννηθεί σε αυτή την πόλη και επονομαζόταν έτσι Διόνυσος Ελευθερεύς. Οι Ελευθερές αναφέρονται ως βοιωτική πόλη που όμως από τον 6ο αι. π.Χ. πέρασε στην κυριαρχία των Αθηναίων. Την ίδια περίοδο αναφέρεται και η μεταφορά από τις Ελευθερές στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του Πεισιστράτου, του ξοάνου του Διονύσου Ελευθερέως που οδήγησε στην ίδρυση του ομώνυμου ιερού στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης.
Πληροφορίες για την χρονολογία κατασκευής του φρουρίου δεν υπάρχουν αλλά από τον τρόπο που είναι κατασκευασμένο φαίνεται να ανήκει στον 4ο αιώνα π.Χ.
Επιλέξτε σελίδα του Άλμπουμ:
Μπορείτε να μεγεθύνετε τις φωτογραφίες κάνοντας κλικ.
Το αρχαίο φρούριο των ΕλευθερώνΤο φρούριο είναι χτισμένο με το ισοδομικό σύστημα, χωρίς χρήση συνδετικού υλικού. Έχει περίπου ελλειψοειδές σχήμα με μήκος 330 μέτρων και πλάτος περίπου το μισό. Η συνολική περίμετρος του φρουρίου είναι 860 μέτρα. Το μέσο πάχος των τειχών είναι 2,6 μέτρα.
Η ευάλωτη βόρεια πλευρά έχει ισχυρή τοιχοδομία που σώζεται σε ύψος 4 έως 6 μ. περίπου, φέρει δύο μικρές πυλίδες και ενισχύεται από επτά τετράγωνους πύργους πλευράς 6 μ., οι οποίοι εξέχουν και από τις δύο πλευρές του τείχους, ενώ συνδέονται μεταξύ τους με περίδρομο. Δύο πύλες αποτελούσαν τις εισόδους του φρουρίου: η κύρια διπλή πύλη βρίσκεται δυτικά πάνω από το δρόμο ελέγχου, ενώ η δευτερεύουσα στη νοτιοανατολική πλευρά, μαζί με μία πυλίδα, συνέδεε το φρούριο με την πόλη των Ελευθερών από τις νότιες υπώρειες του λόφου. Πλην της βόρειας, οι άλλες πλευρές ενισχύονταν με λιγότερους πύργους — που σώζονται σε χαμηλό ύψος -ενώ η τοιχοδομία είναι κατά τόπους πολυγωνική και ακανόνιστη, οφειλόμενη προφανώς στην μορφολογία του εδάφους.
Στο εσωτερικό και κοντά στη βόρεια πλευρά, σώζονται θεμέλια διόροφου ενδεχομένως κτίσματος, διαστάσεων 16 χ 11 μ., πολυγωνικής τοιχοδομίας με κεντρικό διάδρομο και ζεύγη δωματίων σε κάθε πλευρά. Χρονολογείται πιθανόν σε πρωιμότερη του φρουρίου φάση και λειτούργησε ως χώρος εγκατάστασης φρουράς. Είναι πιθανή, ωστόσο, η χρήση του ως καταλύματος και μετά την κατασκευή του φρουρίου. Αποσπασματικοί χαμηλοί τοίχοι, διάσπαρτοι στον εσωτερικό χώρο του φρουρίου υποδηλώνουν παρόμοιες κατασκευές.
Ελευθεραί: Πινακίδα στην αρχή του χωματόδρομου που οδηγεί στο φρούριο
Ρωτήστε κάποιο ντόπιο που ξέρει τα κατατόπια γιατί είναι εύκολο να χαθείτε! |
|
Ελευθεραί: Φωτογραφία του Google Earth για προσανατολισμό των επισκεπτών
Εκτύπωση οθόνης του Google Earth της περιοχής του αρχαίου κάστρου. Η κίτρινη πινέζα είναι καρφωνένη ακριβώς στο σημείο που υπάρχει η πληροφοριακή πινακίδα που εικονίζεται στην προηγούμενη φωτογραφία. Είναι ακριβώς 1420 μέτρα από το σημείο της διασταύρωσης προς Βίλλια, πηγαίνοντας προς Κριεκούκι (Ερυθρές). Οι συντεταγμένες της πινέζας είναι Γεωγραφικό πλάτος: 38° 10 πρώτα λεπτά 54.60 δεύτερα λεπτά Βόρειο, Γεωγραφικό μήκος: 23° 22 πρώτα λεπτά 13.26 δεύτερα λεπτά Ανατολικό. Διακρίνεται ο ανηφορικός στενός δρόμος που οδηγεί στο κάστρο. Για να διευκολύνουμε τον επισκέπτη τον έχουμε επισημάνει με τελείες.
Το οχυρό φαίνεται στο κάτω δεξιά τμήμα της φωτογραφίας, για διευκόλυνσή σας το έχουμε περικλείσει με συνεχή λιλά γραμμή. Το υψόμετρο του επιπέδου στο οποίο είναι κτισμένο το οχυρό είναι από 470 μέχρι 490 m.
Ίσως είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε πως, έχοντας κάνει τον κόπο να έλθουμε ως εδώ, είναι ευκαιρία να επισκεφθούμε και ένα άλλο οχυρό στην ίδια αμυντική γραμμή των αρχαίων Αθηναίων για την προστασία της Αττικής. Είναι το Αιγοσθένιο, 13 χιλιόμετρα από τα Βίλλια, στο Πόρτο Γερμενό.
|
|
Ελευθεραί: Ο χωματόδρομος που οδηγεί στο φρούριο |
|
Ελευθεραί: Πλησιάζουμε! Φαίνεται η πινακίδα που επισημαίνει τον αρχαιολογικό χώρο |
|
Ελευθεραί: Καθώς πλησιάζουμε, το κάστρο προβάλλει επιβλητικό |
|
Ελευθεραί: Ανεβαίνουμε πιο κοντά |
|
Ελευθεραί: Έχουν αρχίσει να διακρίνονται κάποιες λεπτομέρειες
Περισσότερο από εικοσιτρείς αιώνες στην πλάτη, και ακόμα στέκεται όρθιο! |
|
Ελευθεραί: Μια μισογκρεμισμένη πίσω είσοδος |
|
Ελευθεραί: Η φωτογραφία μιλάει από μόνη της
Δεν έχουν γίνει αναστηλωτικές εργασίες στο μνημείο. Έγιναν κυρίως εργασίες αποψίλωσης της βλάστησης μέσα και, εξωτερικά, κοντά στο τείχος, ώστε ο χώρος να είναι επισκέψιμος. |
|
Ελευθεραί: Φωτογραφία του εσωτερικού χώρου του φρουρίου
Μια παραλληλόγραμμη λευκή πληροφοριακή πινακίδα φαίνεται στο νέσο της φωτογραφίας. Περιλαμβάνει ένα σχεδιάγραμμα του φρουρίου, που το παρουσιάζουμε στην επόμενη φωτογραφία. |
|
Ελευθεραί: Σχεδιάγραμμα του οχυρού που περιέχεται στην πινακίδα της προηγούμενης φωτογραφίας
Παρακαλούμε διαβάστε την περιγραφή του οχυρού στο εισαγωγικό κείμενο και συσχετίστε την με το σχεδιάγραμμα σε αυτή τη φωτογραφία. |
|
Ελευθεραί: Τα ερείπια ενός από τους πύργους |
|
Ελευθεραί: Ο προστατευμένος διάδρομος (περίδρομος) που διασυνδέει τους αμυντικούς πύργους μεταξύ τους |
|
Ελευθεραί: Ένας από τους αμυντικούς πύργους όπως φαίνεται από το εσωτερικό του φρούριου |
|
Ελευθεραί: Ακόμα ένας από τους πύργους |
|
Ελευθεραί: Ακόμα ένας από τους αμυντικούς πύργους |
|
Ελευθεραί: Ακόμα ένας από τους αμυντικούς πύργους, ή ό,τι έχει απομείνει από αυτόν, φωτισμένος από το απογευματινό φως |
|
Ελευθεραί: Ο έλεγχος του στενού που οδηγεί από την Βοιωτία στην Αττική
Σύμφωνα με το εισαγωγικό κείμενο, το οχυρό είχε κτιστεί σε θέση επιτελική στην εσχατιά της αθηναϊκής γης, θέση που ελέγχει το στενό πέρασμα Αθηνών - Θηβών. Η φωτογραφία αυτή αποδεικνύει τη δυνατότητα αυτού του ελέγχου. Αρκεί να φανταστούμε πως τα πεύκα που φυτρώνουν σήμερα στην πλαγιά και εμποδίζουν λίγο τη θέα δεν υπήρχαν. |
|
Ελευθεραί: Ο έλεγχος του στενού που οδηγεί από την Βοιωτία στην Αττική
Αυτή η επιβλητική πανοραμική φωτογραφία δείχνει την ανεμπόδιστη θέα από το αρχαίο Αθηναϊκό οχυρό στον κάμπο της Οινὀης |
|
|
Επιλέξτε σελίδα του Άλμπουμ:
|
|