 |
|
Ο Λέων της Χαιρώνειας
|
Ο Λέων της Χαιρώνειας
Η Χαιρώνεια βρίσκεται στο κύριο πέρασμα από τη Φωκίδα προς τη βορειότερη Ελλάδα, καθώς και προς τη Βοιωτία και την Αττική. Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ιστορία της είναι ότι στο έδαφός της, και συγκεκριμμένα στη μικρή πεδιάδα μεταξύ των υπωρειών του Θουρίου και του Κηφισού, πραγματοποιήθηκε η μάχη του 338 π.Χ., με την οποία εδραιώθηκε η κυριαρχία του Φολίππου στην νότια Ελλάδα.
Κοντά στο ρέμα του Αίμονα, ανατολικά της Χαιρώνειας, στα ριζά του όρους Θουρίου, είχαν παραταχθεί οι Αθηναίοι, με το Φίλιππο απέναντί τους, ενώ οι Θηβαίοι είχαν παραταχθεί στην πεδιάδα προς τον Κηφισό, έχοντας αντίκρυ τους τον 18χρονο τότε Αλέξανδρο. Στη μάχη που επακολούθησε οι Θηβαίοι Ιερολοχίτες έπεσαν μαχόμενοι ηρωικά. Στις θέσεις που κατείχαν οι αντίπαλοι έγιναν, μετά τη μάχη, τα δύο πολυάνδρια. Το σημείο που ετάφησαν οι Μακεδόνες, σε απόσταση τριών χιλιομέτρων ανατολικά της Χαιρώνειας, εντοπίστηκε και ανασκάφηκε από τον έφορο αρχαιοτήτων Σωτηριάδη το 1902-1903. Πρόκειται για ένα τύμβο ύψους επτά μέτρων. Στο σημείο ταφής των πεσόντων Θηβαίων Ιερολοχιτών υψώθηκε, με άδεια του Φιλίππου, ένα κολοσσιαίο πέτρινο λιοντάρι με στραμμένο το βλέμμα του στο Μακεδονικό τύμβο. Το λιοντάρι συμβόλιζε τον ηρωικό θάνατο των Ιερολοχιτών και ο Φίλιππος, στρατιώτης και ο ίδιος, δεν μπορούσε να αρνηθεί την ικανοποίηση του αιτήματος των Θηβαίων.
Το λιοντάρι στην αρχαιότητα είχε συναρμολογηθεί από πέντε κομμάτια. Κατά το πέρασμα των αιώνων το γλυπτό, είτε από κάποια υποχώρηση του εδάφους, είτε από σεισμό, ή από την κακή ποιότητα της πέτρας από την οποία κατασκευάστηκε το βάθρο του, σωριάστηκε και κομματιάστηκε. Στα 1809, ο λόρδος Βύρωνας κατεβαίνοντας από τα Ιωάννινα, βρήκε το Λιοντάρι κομματιασμένο και μισοχωμένο. Το 1818 ο Άγγλος Crawford, με πρόχειρη ανασκαφή, αποκάλυψε το κεφάλι και μερικά κομμάτια, αλλά τα ξανασκέπασε. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, για να περισώσει τα σκορπισμένα κομμάτια και να τα συναρμολογήσει, τα ξέθαψε και αυτός το 1819. Ζήτησε μάλιστα το Λιοντάρι ο Σουλτάνος για την Πόλη και ο Αλής για τα Γιάννενα, μα παραιτήθηκαν λόγω της δυσκολίας στη μεταφορά του. Ευτυχώς δεν σκέφτηκαν να ρωτήσουν τον λόρδο Έλγιν, γιατί τώρα ποιός ξέρει πού θα ήταν το γλυπτό!
Από το 1834 είχε προγραμματιστεί η αναστήλωσή του αλλά ματαιώθηκε λόγω έλλειψης πόρων. Το 1879 ο χώρος ανασκάφηκε από την Αρχαιολογική Εταιρεία. Βρέθηκαν 254 σκελετοί, θαμμένοι σε επτά σειρές που περιείχοντο σε έναν περίβολο. Το 1902 ξεκίνησε από τον Φυτάλη και από τον γλύπτη Λ. Σώχο και με δαπάνες της Αρχαιολογικής Εταιρείας η αναστήλωση του μνημείου. Κατασκευάστηκε ένα βάθρο ύψους τριών μέτρων, συναρμολογήθηκαν τα υπάρχοντα κομμάτια και οι ελλείψεις συμπληρώθηκαν από πέτρες του Ξηριά της Λιβαδειάς. Το συνολικό ύψος του μνημείου έφτασε τα 5,5 μέτρα και τοποθετήθηκε σε χώρο οριοθετημένο με κυπαρίσσια δίπλα στο δρόμο προς Λιβαδειά και στο τοπικό μουσείο. Το 1998-2000 πραγματοποιήθηκε από την Θ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Θηβών, σε συνεργασία με το Κέντρο Λίθου του Υπουργείου Πολιτισμού, συντήρηση του μνημείου (επιφανειακός καθαρισμός και αντικατάσταση των κονιαμάτων).
Το Μουσείο της Χαιρώνειας
Aρχαιολογική συλλογή στη Χαιρώνεια υπήρχε από το 1870. Μετά τον εμπλουτισμό της προέκυψε ανάγκη κατασκευής Μουσείου, η οποία καλύφθηκε από την Αρχαιολογική Εταιρεία. Το Μουσείο εγκαινιάστηκε το 1907. Λόγω φθορών που έχει υποστεί το κτήριο ήταν κλειστό για επισκευή το 2005 και το πρώτο μισό του 2006.
Το Μουσείο περιλαμβάνει:
Νεολιθική συλλογή,
Συλλογή από το νεκροταφείο Αβών Λοκρίδος,
Επιγραφική Συλλογή
Σημαντικότερα εκθέματα θεωρούνται:
Πήλινο ομοίωμα οικίσκου από τον οικισμό της νεολιθικής περιόδου στη Μαγούλα Μπαλωμένου.
Πήλινο ειδώλιο γυναίκας με γραπτή διακόσμηση γεωμετρικών σχεδίων από τον οικισμό της νεολιθικής περιόδου στη Μαγούλα Μπαλωμένου Χαιρώνειας. |
