|
Κορινθία (Νομός)
Κορινθία: Το χωριό Γκούρα |
Ο μύθος θέλει το όνομα της Κορινθίας να προέρχεται από την όμορφη Κόρη που ζούσε εδώ και που η ομορφιά της έμοιαζε με άνθος. Σύμφωνα όμως με την επικρατέστερη εκδοχή, το πρώτο όνομα της γοητευτικής αυτής περιοχής ήταν Εφύρα, όνομα πελασγικό, της πρώτης βασίλισσας της περιοχής.
Από την στιγμή που θα μπεις στην Κορινθία, αλλά, σχεδόν, όπου κι αν βρίσκεσαι σ' αυτήν, συντροφιά σου έχεις τον Ακροκόρινθο, ακόμα κι όταν δεν τον βλέπεις! Μοναχικός, ορθώνεται αγέρωχα και φέρνει στο νου μύθους και Ιστορία, τον Περίανδρο, τους Ρωμαίους, τα λάβαρα των Βυζαντινών, των Ενετών και των Φράγκων. Δυτικά το Πεντεσκούφι, που έχτισαν οι Φράγκοι για να υποστηρίξουν την πολιορκία του Ακροκορίνθου που υπερασπιζόταν ο Λέων Σγουρός. Ακούμε τον καλπασμό του Πήγασου, του φτερωτού αλόγου, παιδιού της Μέδουσας και του Ποσειδώνα. Ακούμε να χτυπά την οπλή του στην κορυφή του βράχου και να αναβλυζει νερό που θα ποτίσει την πόλη της Κορίνθου. Μετά τους Φράγκους ακολουθεί το σκοτάδι. Τουρκοκρατία.
Γενάρης του 1822. Η Ελληνική Επανάσταση φτάνει στο κάστρο. Ο Γέρος του Μωριά κάνει το σημείο του Σταυρού πάνω από την πύλη και φωνάζει: «Έλληνες, εμπάτε!» Ο άγριος ρομαντισμός των επαναστατών ιδρύει το Ελληνικό Έθνος. Κάτω χαμηλά, στους πρόποδες του κάστρου του Ακροκορίνθου, τα θαυμαστά ερείπια δηλούν την δόξα και την ακμή της αρχαίας Κορίνθου. Κεντρικό μνημείο, ο Ναός του Απόλλωνα, που γύρω του αναπτύχθηκε το πνευματικό, το θρησκευτικό και το εμπορικό κέντρο της πόλης. Εδώ, το 52 μ.Χ., στο κτήριο των δημόσιων αγορεύσεων, το Βήμα, ο Απόστολος Παύλος θεμελιώνει την πρώτη χριστιανική εκκλησία στον τόπο αυτό.
Απέναντί μας, η πόλη της Κορίνθου. Μιά σύγχρονη πόλη, με το λιμάνι, τις παραλίες της, την εκκλησία του Αποστόλου Παύλου, την έντονη εμπορική και κοινωνική ζωή, μοντέλο ανάπτυξης και πολιτισμού. Κεντρικός ο ρόλος του Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου, με την Σχολή Κοινωνικών Επιστημών.
Ακολουθούμε τον Δίολκο, τον περίφημο λιθόστρωτο δρόμο που, στην αρχαιότητα, μεταφέρονταν επάνω του, σε άμαξες, τα πλοία, για να διασχίσουν τον Ισθμό. Περίανδρος, Δημήτριος ο Πολιορκητής, Ιούλιος Καίσαρας, Καλιγούλας, Νέρωνας, Ηρώδης ο Αττικός, Βυζαντινοί, Ενετοί, μάταια προσπάθησαν στους αιώνες να ενώσουν τα νερά των δύο θαλασσών, του Σαρωνικού και του Κορινθιακού. 2500 χρόνια μετά την αρχική του σύλληψη, το έργο αυτό ολοκληρώνεται. Το πρώτο πλοίο διέπλευσε εδώ τον Αύγουστο του 1893, στην ίδια εκείνη χάραξη που είχε αρχικά σχεδιάσει ο Νέρωνας.
Φτάνουμε στα Ίσθμια και θαυμάζουμε το Ρωμαϊκό θέατρο και το στάδιο όπου τελούνταν αθλητικοί και μουσικοί αγώνες από τους μεγαλύτερους και λαμπρότερους της αρχαιότητας προς τιμήν του θεού Μελικέρτη Παλαίμονα, παιδιού της Ινώς, που κυνηγημένη από τον άντρα της, τον Αθάμα, με το μωρό της στην αγκαλιά, έπεσε στη θάλασσα των Μεγάρων, και αυτή μεν έγινε αστέρι, το μωρό της δε έφτασε στα Ίσθμια στη ράχη ενός δελφινιού.
Με κατεύθυνση που μας δείχνουν τα αρχαία ερείπια του λιμανιού των Κεχρεών ταξιδεύουμε νότια. Ακολουθούμε την ακτογραμμή του Σαρωνικού. Θαυμάσιες αμμουδιές και παραλίες αποκαλύπτονται συνεχώς μπροστά μας για να μας οδηγήσουν στην Παναγία στο Στύλι. Από τον γραφικό κόλπο της Ωραίας Ελένης ανεβαίνουμε προς το Σοφικό. Ακολουθούμε ορεινή διαδρομή. Δάση από πεύκα δίνουν την θέση τους σε ένα τοπίο απρόσμενο, τραχύ, με βοσκοτόπους και πουρνάρια, προϊόν ασφαλώς ανθρώπινης παρέμβασης και υπερβόσκησης.
Αγγελόκαστρο... Αγιάννης... Μας ακολουθεί η μυρωδιά του θυμαριού και της ρίγανης... Ποικιλόχρωμες σαύρες... Πορεία μοναχική, η ανθρώπινη παρουσία σχεδόν ανύπαρκτη. Μια νέα Κορινθία απλώνεται μπροστά μας. Το τοπίο αποκτά δωρική λιτότητα. Ευτυχώς που η φύση στολίζει τον τόπο με πινελιές από αγριολούλουδα, κρόκους κ.α. Φτάνουμε στα σύνορα με την Αργολίδα. Μπροστά μας απλώνεται η παλαιά Μονή Φανερωμένης έξω από το χωριό Χιλιομόδι φτιαγμένη στα μέσα του 13ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες είναι συναρπαστικές.
Είμαστε τώρα στη γη της Τενέας. Το τοπίο γύρω μας λιτό και αυστηρό. Μοιάζει να έχει παραμείνει από τα αρχαία χρόνια ως τις μέρες μας αναλλοίωτο. Κάτω από το κάστρο του Αγιονορίου, ακούμε τον Νικήτα Φλέσσα και τον Νικηταρά να πολεμούν. Αρχαία σπήλαια, χώροι λατρείας και μυστηρίου, αρχαία λατομεία, Βυζαντινές μορφές στα ασκηταριά μας ταξιδεύουν στο χρόνο, μας ταξιδεύουν στα χωριά, στη γη που ανατράφηκε ο Οιδίποδας.
Ανάμεσα στις χαράδρες και στις απόκρημνες πλαγιές ορθώνεται και ατενίζει αγέρωχος τον τόπο που δοξάστηκε ο Γέρος του Μωριά.
Πίσω από τους λόφους, μια σειρά από κυπαρίσσια μας δείχνουν το δρόμο προς την πεδιάδα της Νεμέας. Η κόρη του Ποταμού Ασωπού, η νύμφη Νεμέα, έδωσε το όνομά της στην περιοχή. Μας καλωσορίζει η Παναγιά του Βράχου, χτισμένη το 1633 στους ιλιγγιώδεις γκρεμούς του λόφου του Πολυφέγγους. Πιο κάτω η Αρχαία Νεμέα. Στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, μια στοά με λαξευτούς λίθους και τέχνη θαυμαστή μας οδηγεί από το φως στο μισοσκόταδο, ώστε μετά, ξαφνικά, να αποκαλυφθεί στα μάτια μας το στάδιο. Λες και ακούς τις πατημασιές και τις ιαχές των χιλιάδων που αγωνίστηκαν ή επεφήμησαν τους νικητές. Πιο κει ο Ναός του Δία, με τους κατάσπαρτους κίονες αλλά, κυρίως, με αυτούς που αντιστέκονται στον χρόνο όρθιοι να αστροποβολούν το φως τους στην περιοχή.
Προχωρώντας πιο κάτω, μέσα από τους αμπελώνες, μας ελκύει ένας λόφος κατάφυτος με πεύκα και κουμαριές. Είναι ο Λόφος του Φωκά, με το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, τόπος άσκησης μοναξιάς. Σκαμμένοι με το χέρι στο βράχο χώροι που προφύλασσαν τους αναχωρητές από τα στοιχεία της Φύσης.
Ανηφορίζουμε δυτικά. Κάθε στροφή του στενού δρόμου κρύβει και μια έκπληξη: Λεόντιο, Πετρί, Αηδόνια, Γαλατάς, Ψάρι. Εδώ και εκεί σχολαστικά επιμελημένες καλλιέργειες θυμίζουν πως η ομορφιά αυτού του τόπου είναι, χιλιάδες χρόνια τώρα, δημιουργημένη σε συνεργασία με τον άνθρωπο. Να λείπανε και οι πυρκαγιές...
Προχωρώντας, το τοπίο ξαφνικά μοιάζει να αλλάζει. Από ήπιο και ομαλό γίνεται Δωρικό, λιτό και απέριττο. Μπαίνουμε στην περιοχή της λίμνης Στυμφαλίας. Από τη μία πλευρά η Ζήρεια, από την άλλη ο Ολίγυρτος. Η μυθική λίμνη πήρε το όνομά της από την πόλη Στύμφαλο που ήταν χτισμένη στις όχθες της και τροφοδοτούσε με νερό την Κόρινθο, 100 χιλιόμετρα μακρυά, με το υδραγωγείο που είχε κατασκευαστεί την εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού. Η υδάτινη επιφάνεια απλώνεται μπροστά μας καθρεφτίζοντας τους μύθους και την ιστορία, τις μνήμες. Πολύ μικρότερη από αυτό που πρέπει να ήταν στο παρελθόν, αφού το νερό της χρησιμοποιείται για την άρδευση των καλλιεργειών, συνεχίζει να έχει μια αξεπέραστη μαγεία.
Οι επίπεδες και καμπυλόγραμμες επιφάνειες ξεμακραίνουν. Κυριαρχούν σιγά-σιγά οι σκούρες και πριονωτές κορυφές των ελάτων, βαθειές χαράδρες, όγκοι αρρενωποί και απόκρημνοι. Ξεδιψάμε στη Βρύση του Καλού, στην Καστανιά. Έτοιμοι να αντικρύσουμε ένα νέο ορίζοντα: το οροπέδιο του Φενεού. Ένα απέραντο φυτικό χαλί, διακοσμημένο με εκατοντάδες γεωμετρικά σχήματα. Σαν πεντάμορφο σμαράγδι, παρεμβάλλεται στα γήινα χρώματα του οροπεδίου η λίμνη Δόξα, τόσο ενσωματωμένη στο τοπίο που θα ξαφνιαστούμε όταν ακούσουμε πως είναι τεχνητή, πως δεν ήταν εδώ πριν το 1996. Κάποιες φορές χρησιμοποιεί τα γαλήνια νερά της σαν καθρέφτη για να αιχμαλωτίζει τα τριγύρω βουνά. Βόρεια της λίμνης, το μοναστήρι του Αη Γιώργη. Χτισμένο το 1693, φέρνει στο νου τα αρχιτεκτονικά πρότυπα των ναών του Αγίου Όρους. Στο εσωτερικό, μια μικρή σκάλα μας οδηγεί στο Κρυφό Σχολειό. Ανασυνθέτουμε με την φαντασία μας την εικόνα του μοναχού, τριγυρισμένου από παιδιά, να προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανή, στα χρόνια της σκλαβιάς, τη γλώσσα και την Ιστορία του τόπου μας.
Η ορεινή Κορινθία μας αιφνιδιάζει. Γκούρα, Σαραντάπηχο, Ευρωστίνη, η Παναγιά των Καταφυγίων, ο επιβλητικός ναός του Αγίου Γεωργίου, χτισμένος το 1811, με τους 17 τρούλους και τα εφτά κυπαρίσσια να στολίζουν την αυλή του. Ας ψάξουμε να δούμε τον πύργο του Κορδή. Έχει ένα πολύ ενδιαφέρον μικρό λαογραφικό μουσείο! Γύρω τριγύρω διαγράφεται το περίγραμμα των κορυφών του Χελμού και της Τουρτουβάνας. Μας αγκαλιάζει η Ζήρεια. Ένα νέο πανέμορφο τοπίο αποκαλύπτεται μπροστά μας.
Η ορεινή λίμνη Δασίου είναι μια λίμνη που τι καλοκαίρι και το φθινόπωρο κανένας δεν υποπτεύεται την ύπαρξή της. Είναι τότε μια επίπεδη στεγνή έκταση γης ανάμεσα στα έλατα. Τον χειμώνα και την άνοιξη μεταμορφώνεται σε μια υδάτινη έκταση απίστευτης ομορφιάς.
Η Κορινθία συνεχώς μας αιφνιδιάζει. Κρυμμένο πίσω από τους γκρεμούς, δίπλα από το μεγαλειώδες φαράγγι της Φλαμπουρίτσας, κρατά καλά κρυμμένο στα έγκατά της το σπήλαιο που, κατά την Μυθολογία μας, γεννήθηκε ο ψυχοπομπός Ερμής, από την νύμφη Μαία, το σπήλαιο του Ερμή.
Από τις χαοτικές βουνοπλαγιές κατηφορίζουμε προς το κεφαλοχώρι των Τρικάλων, πατρίδας των Νοταραίων. Ακολουθούμε την ήρεμη διαδρομή του Σύθα ποταμού, που κυλάει ανάμεσα σε βουερά πλατάνια, αμπελώνες και ελαιώνες. Δυτικότερα, ανάμεσα σε δύσβατες χαράδρες, το φαράγγι της Φόνισσας.
Ο Βοριάς μας δείχνει την θάλασσα, μιαν άλλη Κορινθία. Ατέλειωτα χιλιόμετρα ανάμεσα στο πράσινο της γης και το γαλάζιο της θάλασσας. Ξυλόκαστρο, Κιάτο, τα χωριά της Βόχας, μια τεράστια αγκαλιά του κάμπου. Παντού η ίδια νοικοκυρωσύνη, παντού ο ίδιος ευλογημένος τόπος. Αν τεντώσεις το αφτί της ψυχής σου, θ' ακούσεις απ' τη Λέχωβα να έρχονται ήχοι ψαλμών και νικητήριων παιάνων. Από το αρχαίο θέατρο της Σικυώνας ακούγονται οι θίασοι, αόρατοι τώρα και μυστικοί. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, πρώτος τραγικός ποιητής, θεωρείται ο Σικυώνιος Επιγένης. Φημισμένη για την ακμή της ζωγραφικής και της γλυπτικής, με κορυφαίους τον ζωγράφο Εύπομπο και τον γλύπτη Λύσιππο, η Σικυώνα αγναντεύει, αιώνες τώρα, ακίνητη τον Κορινθιακό.
Από το αρχαίο λιμάνι του Λεχαίου περνάμε απέναντι, στην Περαία Γη, που σήμερα είναι μια από τις περισσότερο αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές της χώρας, με επίκεντρο το κοσμοπολίτικο Λουτράκι. Ο επιβλητικός όγκος των Γερανείων κρατάει σφικτά στην αγκαλιά του τη Μονή του Οσίου Παταπίου, που είναι η επιφανέστερη της περιοχής. Κάποτε, όχι πολύ παλιά, δεν μπορούσες να την καλοδεις, έτσι πνιγμένη στα πεύκα που ήταν. Μια μεγάλη πυρκαγιά όμως άφησε το βουνό γυμνό. Πάλι καλά που σώθηκε και η Μονή. Η παραλία γεμάτη αφροστεφανωμένα βράχια και βραχοσπηλιές ανοιχτές στον Πουνέντε.
Το οδοιπορικό μας στην Κορινθία πλησιάζει στο τέλος του. Ξεκουραζόμαστε στη λίμνη της Βουλιαγμένης και θαυμάζουμε αυτό το θαυμαστό γεωλογικό παράδοξο. Κάποια υπόγεια σπηλιά, που μεγάλωνε συνέχεια καθώς το νερό κατάτρωγε τα τοιχώματά της, δεν άντεξε και η οροφή της γκρεμίστηκε με πάταγο, προκαλώντας σίγουρα και κάποιο τοπικό σεισμό. Στρώμα το στρώμα, η καταβύθιση αυτή έφτασε και στη επιφάνεια, προκαλώντας ένα τεράστιο λάκκο που οι γεωλόγοι ονομάζουν δολίνη. Το νερό δεν άργησε να γεμίσει αυτό το βούλιαγμα, και να η λίμνη Βουλιαγμένη που μας ξεκουράζει. Δυτικότερα της λίμνης, ξεπροβάλλει το ακρωτήριο Μαλανγκάβι, βράχινος όγκος φοβερός και δυσθεώρητος. Βράχια γλυπτά, σαν θεοί, προστατεύουν τα Ιερά της Ήρας και τα ερείπια της αρχαίας αγοράς, το πιο σημαντικά ίσως λείψανα του πρώιμου Κορινθιακού πολιτισμού. Στον πέτρινο φάρο ο χρόνος σταματά. Το βλέμμα πλανιέται μακριά και αγκαλιάζει όλη τη γη της Κορινθίας. Θάλασσες, πεδιάδες, πανύψηλα βουνά, τόπος ιερός.
| Κορινθία: Πόλεις και Χωριά | | |
| |
|
Βραχάτι, Καλαμάκι, Κιάτο, Κόρινθος, Λουτράκι, Φενεός
Κορινθία: Καλλιτεχνική Πινακίδα |
|
Κορινθία: Το χωριό Μοσιά |
|
Κορινθία: Παραδοσιακή Ταβέρνα |
|
Κορινθία: Καλό Ταξίδι! |
|
Κορινθία: Άλλο γραφικό χωριό της Ορεινής Κορινθίας |
|
|
|
|
|
